Пярэдадзень Новага года — асаблівы, чароўны час для кожнага з нас. Мы жывём чаканнем цуду, выбіраем падарункі родным і блізкім і стараемся запоўніць апошнія дні старога года прадчуваннем новых перамог і дасягненняў.
Хтосьці падымаецца на горныя вяршыні, хтосьці апускаецца пад зямлю ў таямнічыя, нязведаныя пячоры, некаторыя арандуюць начныя клубы ці рэстараны, але даволі вялікая колькасць людзей прытрымліваецца старой традыцыі і сустракае Новы год у сваім мілым сэрцу доме, у коле родных і блізкіх людзей.
Пры гэтым, дзе б вы ні былі, самае галоўнае пытанне будзе гучаць так: “Што ж мы будзем есці ў навагоднюю ноч?”
Сёння я пастараюся як мага падрабязней расказаць аб стравах, якія прынясуць вам удачу і дабрабыт у новым годзе.
Напачатку нагадаю, што магічная расліна любога Новага года — бабовыя. Лічыцца, што менавіта яны прынясуць у будучыні фінансавы дабрабыт і стабільнасць. Ці трэба абавязкова ўключаць стравы з бабовых у навагодняе меню? Не. Спецыялісты па фэн-шуй, ізатэрыкі і жыхары Паўднёвай Амерыкі ўпэўнены, што такія стравы трэба гатаваць у першыя суткі новага года. Бабовыя можна выкарыстоўваць як гарніры і дадаваць у салаты, гатаваць з іх асобныя стравы — усё залежыць ад вашых кулінарна-гастранамічных прыхільнасцей.
Таксама магічная страва Новага года — пельмені. Згодна з усходнімі традыцыямі, пельмені прынята есці пасля поўначы, як сімвал адзінства ўсіх членаў сям’і. Асноўная ідэя гэтага звычаю ў тым, што ўсе і ўсё сканцэнтроўваецца ў адным месцы: сям’я за сталом, пельмені на стале. Слова “пельмені” (цзяацзы) гучыць па-кітайску гэтак жа, як і выраз “змена знакаў, пераход у новае”. Маецца на ўвазе, што ноччу адбываецца сустрэча мінулага і будучыні, двух знакаў — сімвалаў будучага года і года адыходзячага. У нашым выпадку на змену Пеўню прыйдзе Жоўты Земляны Сабака.
У завяршэнні аповеду аб гастранамічнай магіі мне застаецца толькі дадаць, што магічны смак года Сабакі горкі, таму не забудзьцеся паставіць на святочны стол гарчыцу, хрэн ці васабі.
Акрамя таго, удачу ў надыходзячым годзе вам прынясе пара глыткоў звычайнай пітной вады, якія абавязкова трэба зрабіць за святочным сталом.
Напіткі навагодняй ночы — любыя. Але пад звон курантаў пажадана падняць бакалы з традыцыйным шампанскім. Не забудзьцеся за сталом прамовіць тост за сяброўства і адданасць і будзьце верныя сваім словам увесь год.
І памятайце: Сабака не любіць сядзець галодным. Разнастайныя мясныя закускі: каўбасы, вяндліна, шынка, бужаніна, галанцір, халадзец, заліўныя языкі, вэнджаніна, паштэты — чым больш, тым лепш. Сабака гэтак жа ацэніць і яркасць стала: як мінімум некалькі розных па колеры фруктаў і агародніны павінны ўпрыгожваць стол, хаця сімвал надыходзячага года і не аматар расліннай ежы.
Апошнія некалькі гадоў на старонках маёй калонкі мы гатавалі розныя навагоднія стравы: розных краін, па знаках задыяка і ў залежнасці ад майго геаграфічнага становішча. Сёння я хачу вам прапанаваць хуткае і не вельмі працаёмкае меню святочнага стала.
Некалькі слоў пра цікавыя спалучэнні прадуктаў у салаце
- 400 г буракоў, 200 г любога плаўленага сыру, 7—8 марынаваных агуркоў сярэдняга памеру, маянэз, соль і чорны перац на смак. Надзерці на буйной тарцы вараныя буракі і плаўлены сыр, парэзаць маленькімі кубікамі марынаваныя агуркі, пасаліць, заправіць маянэзам, добра перамяшаць, даць пастаяць гадзінку ў халадзільніку. Можна дадаць цыбулю, але неабавязкова. Спалучэнне нетрадыцыйнае, але вельмі ўдалае.
- Адзін чырвоны вялікі балгарскі перац, адзін кісла-салодкі яблык, адзін вялікі памідор. Парэзаць іх на кавалачкі. Сярэдні чаранок сельдэрэю падзерці на тарцы. На тарцы падзерці і невялікі кавалак цвёрдага сыру, лепш за ўсё з вастрынкай. Адзін зубок часнаку таксама падзерці. Усё змяшаць. Дабавіць сумесь праванскіх траў, некалькі кропель аліўкавага алею, крышку карыцы і маянэзу. Соль не класці, бо і ў праванскіх травах і ў маянэзе яна ўжо ёсць.
- Два апельсіны, адна сярэдняя цыбуліна, бляшанка зялёных алівак без костачак (можна з начынкай — міндаль, лімон, мандарыны), соль, перац, алей. Апельсіны пачысціць, раздзяліць на долькі, кожную дольку парэзаць на кавалачкі. Цыбулю абабраць, парэзаць тонкімі паўкольцамі, апарыць кіпнем, потым заліць халоднай вадой. Аліўкі дастаць з расолу і парэзаць на 3—4 часткі. Змяшаць парэзаныя апельсіны, адціснутую цыбулю, аліўкі. Заправіць алеем, пасаліць і дадаць чорны перац. З чырвонай цыбуляй яшчэ смачней.
Карп у белым віне
Нам трэба:
карп — 2 кг (2 тушкі);
сухое белае віно — 500 г;
часнок — 6—8 зубкоў;
алей — 3 ст.л.;
молаты чорны перац на смак;
соль.
У працэсе:
Цэлую апрацаваную рыбу пасаліць знутры і звонку, пакінуць на 1,5 гадзіны. Потым пашаткаваным часнаком напоўніць брушка, зашыць. Змазаць рыбу алеем, паперчыць і пакласці ў змазаны сметанковым маслам шырокі сатэйнік. Заліць віном і гатаваць пад накрыўкай. Падчас гатавання паліваць рыбу віном. Гатовая рыба лёгка пратыкаецца відэльцам.
Птушка па-амерыканску
Нам трэба:
птушыная тушка (індычка, ногі індычкі ці цэлая курыца);
2 ст.л. сметанковага масла;
1 ст.л. мёду;
2 ст.л. сталовага віна (белага ці чырвонага);
2 ст.л. солі;
чорны і чырвоны перац па 1 ч.л.;
кары, імбір, молаты кроп па 1 ч.л.
У працэсе:
Птушку памыць, абсушыць, скуру ў некалькіх месцах удоўж надрэзаць. Масла распусціць і ўзбіць відэльцам з астатнімі інгрэдыентамі. Птушку нацерці і пакінуць марынавацца на 2—6 гадзін, час ад часу зноў націраючы звонку і знутры. Паставіць у добра прагрэтую духоўку і запякаць 1,5—2 гадзіны пры тэмпературы 160°С першую гадзіну і 180°С другую. Перыядычна паліваць соусам, які будзе ўтварацца.
Зімовае пячэнне
Нам трэба:
мука — 2,5 шклянкі;
парашок пякар-
скі — 1 ч.л.;
арэх мускатны молаты — 0,5 ч.л.;
карыца — 0,5 ч.л.;
соль — 0,5 ч.л.;
масла сметанковае — 150 г;
цукар — 1 шклянка;
шматкі аўсяныя — 1 шклянка;
журавіны сушаныя — 1 шклянка;
разынкі залацістыя — 1 шклянка;
арэхі грэцкія — 1 шклянка;
яйка — 1 шт.;
мёд — 2 ст.л.;
ёгурт натуральны — 0,5 шклянкі;
імбір надзёрты — 1 ст.л.;
лімон (цэдра) — 1 ст.л.
У працэсе:
Высцеліце паперай для выпечкі дзве бляхі. Пасячыце арэхі. Змяшайце муку, пякарскі парашок, карыцу, мускатны арэх і соль. Перамяшайце размякчанае сметанковае масла з цукрам. Дадайце яйка, мёд, ёгурт, імбір і цэдру, узбіце да аднароднага стану. Увядзіце мучную сумесь, замясіце цеста. У канцы ўсыпце аўсяныя шматкі, арэхі, разынкі, журавіны, перамяшайце. Выкладзіце цеста чайнай лыжкай на бляхі ў выглядзе круглага пячэння. Разагрэйце духоўку да 200°С. Выпякайце кожную порцыю па 15 хвілін да залацістага колеру, дайце астыць на рашотцы.
ПАРАДА: цеста атрымліваецца вязкае, кансістэнцыі густой неаднароднай смятаны. Выкладваючы яго на бляху лыжкай, змочвайце яе ў шклянцы халоднай вады і пакідайце адлегласць паміж пячэннем. Падчас выпякання цеста крыху расплываецца.
Самы просты ў свеце кекс
Нам трэба:
пшанічная мука — 250 г;
цукровы пясок — 250 г;
маргарын — 250 г;
яйкі — 4 шт.;
сметанковы лікёр — 125 мл;
шакаладная крошка — 50 г;
ванільны цукар — 10 г;
разрыхляльнік цеста — 10 г.
У працэсе:
Узбіць яйкі з цукрам, пакуль маса не стане белага колеру. Дабавіць размякчаны маргарын і ўзбіваць яшчэ 2 хвіліны. Муку прасеяць, змяшаць з разрыхляльнікам і ванільным цукрам, дабавіць у яечна-масленую сумесь і старанна перамяшаць. Дадаць лікёр і шакаладную крошку. Перамяшаць, але не ўзбіваць, інакш шакалад растворыцца. Выліць масу ў змазаную маргарынам форму і выпякаць у папярэдне разагрэтай да 170°С духоўцы 40—60 хвілін.
Як варыянт для рашучых кулінараў:
Птушка глясэ
Нам трэба:
500 г філе індычкі ці курыцы;
шклянка моцнай зваранай кавы;
50 г мёду;
200 г 20% вяршкоў;
соль на смак, прыблізна 1—2 ч.л.;
молаты чорны ці белы перац на смак.
У працэсе:
Мяса нарэзаць на кавалачкі і абсмажыць на алеі. Дадаць каву і патушыць 10 хвілін. Далей дабавіць мёд і вяршкі, соль, перац. Тушыць да мяккасці.
“Аліўе” лёгкі
Бульба вараная — 300 г.
Вараныя курыныя грудкі — 400 г.
Вараная каляровая капуста — 200 г.
Агуркі салёныя і марынаваныя — па 150 г.
Зялёны гарошак — 200 г.
Вараная морква — 100 г.
Цыбуля рэпчатая — адна невялікая галоўка (дробна шаткуем).
Заправа: сумесь 15%-й смятаны і любога лёгкага маянэзу + чайнай лыжкі лімоннага соку. Соль і чорны перац на смак.
Усе кампаненты салату дробна парэзаць і змяшаць. Калі вы заменіце курыцу цяляцінай, атрымаецца яшчэ смачней, але больш каларыйна.
Бульба запечаная
Буйныя бульбіны вымыць шчоткай, пасаліць, шчыльна загарнуць у фольгу разам з зубком часнаку і невялікім кавалачкам сметанковага масла. Падаваць бульбу ў фользе, надрэзаўшы крыж-накрыж.
З надыходзячым Новым годам! Кахання, здароўя і кулінарнага натхнення вам і вашым блізкім!
Таша ЛАПАЦЕНКА,
гастранамічны аглядальнік, партнёр і дарадца
Гільдыі шэф-кухараў Беларусі, член Асацыяцыі
рэстаранна-гастранамічных аглядальнікаў Расіі.